Skip to content

Το πλωτό έθνος που φτιάχνεται ολοταχώς για να απελευθερώσει την ανθρωπότητα από τους πολιτικούς

oovatallbnniciityy3.jpg

Μια ιδέα απλοϊκή στη σύλληψή της αλλά ταυτοχρόνως εξόχως ανατρεπτική έρχεται να ταράξει τα νερά των κυρίαρχων εθνών.

Ανεξάρτητο, αυτόνομο και αυτοσυντηρούμενο, το πλωτό αυτό έθνος θα έμοιαζε μέχρι πρόσφατα σενάριο επιστημονικής φαντασίας, κάτι αδιανόητο να συλλάβει ο πρακτικός ανθρώπινος νους.

Κι όμως, η σύγχρονη τεχνολογία το έχει μετατρέψει σε δυνατότητα, μια προοπτική που ωρίμασε στον χρόνο, ξεπηδώντας πράγματι από την αχαλίνωτη φαντασία, και πλέον γίνεται ολοένα και περισσότερο απτή πραγματικότητα.

Ακαδημαϊκοί, αρχιτέκτονες, εταιρίες, ακόμα και μια κυβέρνηση σταμάτησαν να ονειρεύονται και δουλεύουν πια όλοι μαζί για να κάνουν το πρωτότυπο και αναιδές όραμα καθημερινότητα, υποσχόμενοι μεγάλα πράγματα μέχρι το 2020.

O αχανής Ειρηνικός Ωκεανός έχει επιλεγεί για να στεγάσει το φιλόδοξο ελευθεριακό πρόγραμμα που, όπως το θέλουν οι εμπνευστές του, έρχεται να «απελευθερώσει την ανθρωπότητα από τους πολιτικούς».

Στο επίκεντρο είναι ένας μη κυβερνητικός οργανισμός του Σαν Φρανσίσκο που έχει περάσει την τελευταία δεκαετία προσπαθώντας να πείσει τον κόσμο ότι δεν είναι γελοιωδώς τρελή η ιδέα του. Και δεν ήταν πράγματι καθόλου εύκολο, καθώς κάποτε, εδώ και δέκα χρόνια ας πούμε, το πράγμα έμοιαζε με καλοστημένη φάρσα.

Ο κόσμος το νόμιζε εξάλλου σαν να έχει βγει από τον «Υδάτινο κόσμο» (1995) του Κέβιν Κόστνερ και κανείς δεν πίστευε πως κάτι τέτοιο είναι μπορετό. Και θα χρειαζόταν μάλιστα η βοήθεια ενός τρικ που σαρώνει πια τη Silicon Valley και τη Wall Street για να βρει χρηματοδότηση το πλωτό έθνος: ένα πρόγραμμα (initial coin offering) που εξασφαλίζει κονδύλια δημιουργώντας και πουλώντας εικονικό νόμισμα.

Και πάλι όμως θα έπρεπε να περιμένουν μέχρι το 2017, με τη στάθμη των υδάτων να ανεβαίνει κι άλλο από την κλιματική αλλαγή και τις κυβερνήσεις του πλανήτη να κλυδωνίζονται από τις σαρωτικές παγκόσμιες αλλαγές, για να βάλουν τα πρώτα θαλάσσια θεμέλια στο έθνος που υπόσχεται ελευθερία έξω από πολιτικά δεσμά και άδικους νόμους…

oovatallbnniciityy2.jpg

Ένα κράτος εν κράτει πάνω στη θάλασσα αρχίζει να γεννιέται

Φέτος λοιπόν, το σωτήριον έτος 2017, η κυβέρνηση της Γαλλικής Πολυνησίας συμφώνησε με το Seasteading Institute, τον κινητήριο μοχλό του πλωτού έθνους, επιτρέποντάς του να ξεκινήσει τα πειράματά του στα νερά της. Η κατασκευή των πρώτων δομών έχει ήδη δρομολογηθεί και τα παρθενικά πλωτά κτίρια, η καρδιά της πολιτείας, θα καλωσορίσουν τους πρώτους τολμηρούς κατοίκους μέχρι το 2020.

«Αν μπορείς να έχεις μια πλωτή πόλη, θα είναι σαν μια start-up χώρα», δηλώνει περιχαρής ο πρόεδρος του Ινστιτούτου, Joe Quirk, «μπορούμε να δημιουργήσουμε μια τεράστια ποικιλία κυβερνήσεων για μια τεράστια ποικιλία ανθρώπων». Η ιδέα των πλωτών πολιτειών δεν είναι φυσικά καινούρια, καθώς ο άνθρωπος οραματίστηκε να ζει στα νερά από πολύ παλιά στην ιστορία του.

Οι σημερινοί οραματιστές παραθέτουν ως πηγή έμπνευσης τον θαλασσόλυκο Ken Neumeyer και το βιβλίο που έγραψε το 1981 «Sailing the Farm», με το οποίο συζητούσε στα σοβαρά πώς μπορείς να ζήσεις, να επιβιώσεις και να μακροημερεύσεις πάνω σε ένα ιστιοφόρο. Δύο δεκαετίες αργότερα, η ιδέα φάνηκε ακαταμάχητη στον Πάτρι Φρίντμαν, θεωρητικό της πολιτικής οικονομίας και εγγονό του επιφανούς οικονομολόγου Μίλτον Φρίντμαν.

Ελευθεριακός και αναρχικός καθώς είναι, ο Φρίντμαν οραματιζόταν από καιρό αυτό που αποκαλούσε «κυρίαρχες ωκεάνιες αποικίες», ανεξάρτητα θαλάσσια κράτη δηλαδή που να δουλεύουν και να κυβερνούνται τελείως διαφορετικά απ’ ό,τι ξέρουμε. Φοιτητής ακόμα και φέρελπις της Silicon Valley, ήταν καταδικασμένος να σκέφτεται μεγαλόπνοα.

Κι έτσι το 2008 εγκατέλειψε την καλή του θέση στην Google και συνυπέγραψε την ίδρυση του Seasteading Institute, με αποκλειστική αποστολή την κατασκευή του οράματός του. Και ξέρετε ποιον βρήκε ομοϊδεάτη και βασικό χρηματοδότη ε; Τον ίδιο τον Πίτερ Τιλ, τον «ελευθεριακό δισεκατομμυριούχο» που θα τον γνωρίζετε ως ιδρυτή του PayPal! Το οποίο πούλησε το 1999 στο eBay έναντι 1,5 δισ. δολαρίων και έψαχνε πλέον το επόμενο επαναστατικό project να χρηματοδοτήσει, καθώς εκτός όλων των άλλων είναι και πολιτικός ακτιβιστής.

oovatallbnniciityy5.jpg

Σε άρθρο του το 2009 μας λέει άλλωστε πως οι πλωτές πολιτείες μπορεί να μοιάζουν ουτοπικό όραμα, είναι ωστόσο κάτι που αξίζει να το δοκιμάσεις: «Μεταξύ κυβερνοχώρου και Διαστήματος εδράζεται η πιθανότητα της αποίκησης των ωκεανών», γράφει χαρακτηριστικά.

Όπως ήταν φυσικό, το ζεστό χρήμα που έβαλε ο Τιλ προσέλκυσε όχι μόνο την περιέργεια των Μέσων, αλλά και το ενδιαφέρον των επενδυτών. Τι ήταν αυτό που χρηματοδοτούσε ο «αναρχικός Μίδας», όπως τον λένε χαρακτηριστικά; Και πάλι όμως τα φιλόδοξα σχέδια του Seasteading Institute παρέμεναν απλώς σχέδια.

Όταν μάλιστα η αρχική τους προσπάθεια να φτιάξουν ένα πλωτό και ανεξάρτητο νησί στον Κόλπο του Σαν Φρανσίσκο το 2010 απέτυχε παταγωδώς, ήταν πια περίγελος της κυβερνο-ουτοπικής φαντασίας. Μόνο που αυτοί επέμεναν και επανέρχονταν μια στο τόσο στο προσκήνιο, κάνοντας ολοένα και πιο δελεαστική την ιδέα μιας πλωτής πολιτείας σε διεθνή ύδατα που θα έδινε στους πολίτες τη δυνατότητα να επανεφεύρουν πυρηνικές έννοιες όπως κοινωνία, κυβέρνηση και αυτοδιάθεση.

Κι έτσι φτάσαμε στο 2011, όταν ένας συγγραφέας ονόματι Joe Quirk πήγε στο ανατρεπτικό φεστιβάλ του Burning Man και άκουσε για πρώτη φορά πως κάποιοι σκέφτονται να φτιάξουν μια ανεξάρτητη δημοκρατία μέσα στο νερό. Τον δελέασε η ιδέα και πέρασε τα επόμενα χρόνια του μαθαίνοντας τα πάντα γι’ αυτή. «Όποιος πάει πολλές φορές στο Burning Man δεν μπορεί να μην εντυπωσιαστεί από τους τρόπους με τους οποίους οι κανόνες δεν υπακούν στις συνήθεις παραμέτρους τους», είπε και ήρθε σε επαφή με το Seasteading Institute.

Ήταν τέτοιο το πάθος του μάλιστα που σύντομα θα τον έκαναν πρόεδρο του σωματείου, κι εκείνος θα έγραφε από κοινού με τον Φρίντμαν το ρυθμιστικό άρθρο πίστης του Ινστιτούτου, την ίδια τη Βίβλο της πλωτής πολιτείας. Ένα βιβλίο που είπαν χαρακτηριστικά «Seasteading: Πώς τα πλωτά έθνη θα αποκαταστήσουν το περιβάλλον, θα πλουτίσουν τους φτωχούς, θα θεραπεύσουν τους αρρώστους και θα απελευθερώσουν την ανθρωπότητα από τους πολιτικούς»!

Παρά τις πικρόχολες επικρίσεις, το πλωτό έθνος δεν είναι ένα απατηλό χόμπι κάποιων φαντασιόπληκτων με λεφτά. Γιατί στα δικά τους μυαλά είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να ξαναγράψουν τους κανόνες που δομούν τις ανθρώπινες κοινωνίες: «Οι κυβερνήσεις δεν γίνονται καλύτερες», παρατηρεί σχετικά ο Quirk, «έχουν κολλήσει στους προηγούμενους αιώνες. Κι αυτό γίνεται γιατί η γη αναγκάζει σε βίαια μονοπώλια για τον έλεγχό της».

Χωρίς γη λοιπόν δεν θα υπάρχουν συγκρούσεις και πόλεμοι για εδαφική κυριαρχία. Αυτό είναι το αρχιμήδειο σημείο του πλωτού έθνους που θέλει να ανοιχτεί στην απεραντοσύνη της θάλασσας, εκεί που ο χώρος φτάνει για όλους.

Διαβάστε περισσότερα στη σελίδα newsbeast.gr πατώντας εδώ